ANDERE AANDOENINGEN

Astma, voedselallergie en eczeem

Heb je chronische ontstekingen in de neus en neusbijholten met neuspoliepen? Vaak word je dan geplaagd door andere ziekten. Deze aandoeningen hebben met elkaar gemeen dat ze kunnen worden veroorzaakt door een specifieke vorm van ontsteking: de zogenaamde type 2-ontsteking.

Het immuunsysteem reageert bij een type 2-onsteking overmatig op bepaalde prikkels. Volgens onderzoeken is astma de meest voorkomende aandoening die tegelijk met chronische rhinosinusitis kan optreden gevolgd door hooikoorts, voedselallergieën en eczeem.

    Plotselinge kortademigheid en kortademigheid zijn – samen met hoesten – misschien wel de meest bekende symptomen van astma. Zogenaamde chronische inflammatoire luchtwegaandoeningen leiden tot een vernauwing van de luchtwegen. Astma komt ook voor als een bijkomende ziekte bij patiënten met chronische rhinosinusitis met neuspoliepen.


    Wie krijgt het?
    Astma kan op elke leeftijd voor het eerst optreden. De aandoening wordt vaak voor het eerst herkend in de kindertijd of adolescentie. Astma is een vaak voorkomende chronische ziekte in Nederland: ongeveer [xx] procent van de kinderen en [x] procent van de volwassenen heeft er last van.


    Hoe uit astma zich?
    De typische kortademigheid van astma treedt vaak ‘s nachts en in de vroege ochtend op. Ook het uitademen gaat lastig en duurt langer dan normaal. Ook kortademigheid bij inspanning en een beklemmend gevoel op de borst storen patiënten vaak. Fluitende of zoemende ademhalingsgeluiden kunnen andere tekenen van astma zijn. Daarnaast is er vaak sprake van hoesten of drang tot hoesten. 
    Astma-triggers kunnen pollen, dierenhaar of huisstofmijt zijn. Er zijn verschillende vormen van astma die veroorzaakt worden door type 2-ontstekingen: allergisch astma, eosinofiel astma en diverse mengvormen. Meer informatie over de soorten astma vind je hier. [externe link?] 

    Hoe is het beloop van astma?
    Het beloop van astma varieert van persoon tot persoon. Bij sommige kinderen of adolescenten worden de symptomen van astma minder ernstig of verdwijnen ze helemaal tijdens de volwassenheid; bij anderen blijven ze bestaan of worden ze erger.


    Hoe wordt astma gediagnosticeerd en behandeld?
    Diagnose
    De diagnose is gebaseerd op de typische symptomen, je medische geschiedenis en je leefomgeving. Daarnaast onderzoekt de arts de functie van de longen, het hart en de bloedsomloop. Longfunctietesten geven informatie over de prestaties van je longen.
    Behandeling
    Astma kan meestal goed worden behandeld met ontstekingsremmende medicijnen en luchtwegverwijders. Het zijn of langwerkende medicijnen (die je ook lang moet gebruiken) of snelwerkende ‘verlichtingsmedicijnen’, die afhankelijk van de ernst worden gebruikt. Bovendien is het zinvol om astma-triggers te vermijden.
    Een andere behandelingsoptie voor kinderen en volwassenen met ernstig astma is behandeling met een biologisch geneesmiddel. Dat richt zich specifiek op bepaalde boodschappersstoffen in het lichaam die een ontsteking aanjagen. Meer informatie over biologische geneesmiddelen vind je hier. [link]

    Bij eczeem is de huid droog, ruw en schilferig. Er kunnen zich jeukende blaren vormen. Eczeem is een van de meest voorkomende chronische huidziekten. Bij mensen met chronische ontstekingen in de neus en neusbijholten met neuspoliepen kan eczeem optreden als bijkomende aandoening. Eczeem kan de kwaliteit van je leven aanzienlijk beïnvloeden. De jeuk zorgt vaak voor heel veel stress en kan leiden tot slaap- en concentratieproblemen. Veel mensen schamen zich voor de zichtbare uitslag.

    Wie krijgt het?
    Eczeem begint meestal in de eerste twee levensjaren; het ontwikkelt zich zelden na de leeftijd van vijf jaar.

    Hoe uit de ziekte zich?
    Typische symptomen zijn huiduitslag en ernstige jeuk. Bij baby’s worden vooral de wangen en de buitenkant van de armen en benen getroffen – minder vaak de rug, buik en borst.
    Bij kinderen, adolescenten en volwassenen komt eczeem voornamelijk voor in de achterkant van de knieën, ellebogen en nek. De handpalmen en voetzolen kunnen ook worden aangetast; het komt minder vaak voor in het gezicht.

    Wat zijn de triggers van eczeem?
    Eczeem wordt veroorzaakt door verschillende factoren. Ook stress en stressvolle situaties kunnen hieraan bijdragen net als infecties, kleding die jeuk veroorzaakt, irriterende stoffen in cosmetica of verzorgingsproducten, geurstoffen, tabaksrook of weerprikkels – bijvoorbeeld koud, droog weer of grote temperatuurverschillen. Bovendien verdragen patiënten bepaalde voedingsmiddelen niet goed: citroenzuur bijvoorbeeld of voedingsmiddelen die histamine bevatten zoals rode wijn of kaas.

    Hoe is het beloop?
    Eczeem komt gewoonlijk in perioden voor. De klachten zijn daardoor soms ernstiger en soms minder ernstig. Eczeem verbetert vaak in de loop van de jaren en kan tijdelijk of zelfs helemaal verdwijnen.
    Er zijn verschillende stadia waarin de huiduitslag verschillend in ernst kan zijn.

    • Bij een acute uitslag is de huid rood en jeukt. Op ontstoken delen van de huid kunnen zich ook blaren vormen.
    • Na de acute fase neemt de uitslag geleidelijk af. De huid wordt droog en schilfert.
    • Na verloop van tijd kan de huid dikker en grover worden, en barsten.

    Acute en minder acute huiduitslag kunnen tegelijkertijd op verschillende huidgebieden voorkomen.

    Hoe wordt eczeem herkend en behandeld?
    Diagnose
    Eerst moet je in gesprek met je arts. Voor de diagnose moeten andere mogelijke ziekten worden uitgesloten die symptomen hebben die lijken op eczeem. Een allergietest kan bijvoorbeeld allergieën als oorzaak van de klachten uitsluiten.
    Behandeling
    De volgende behandelingsopties zijn beschikbaar voor eczeem:
    Zogenaamde neutrale zalven en crèmes (zonder geneesmiddelen) zijn geschikt als basistherapie. Ook irriterende stoffen zoals ruwe wol, schoonmaakproducten of allergische triggers kun je beter vermijden.
    Vlamt het eczeem op, dan kunnen hormoonzalven de ontsteking verlichten. Crèmes of zalven met de actieve ingrediënten pimecrolimus en tacrolimus kunnen ook worden gebruikt. De duur van het gebruik bespreek je met de dermatoloog om bijwerkingen te voorkomen.
    Als de eczeem uitslag uitgebreid is, is blootstelling aan UV-licht een optie.
    Sommige patiënten hebben ook baat bij innovatieve, gerichte therapieën die type 2-ontstekingen remmen.
    Andere aandoeningen in verband met chronische ontstekingen in de neus en neusbijholten met neuspoliepen zijn voedselallergieën en astma. [link]
     

    Of het nu gaat om vis, kippeneieren of pinda’s: als je een voedselallergie hebt, kunnen alledaagse voedingsmiddelen een gezondheidsrisico vormen. Van veel voedsel kun je niet meer zonder zorgen genieten en je moet voorzichtig zijn bij het bezoeken van restaurants of het eten van kant-en-klaarmaaltijden.
    Wie krijgt het?
    Een voedselallergie kan op elke leeftijd voor het eerst voorkomen. Allergieën voor koemelk, kippeneieren, tarwe of soja, die voor het eerst optreden bij zuigelingen of kleine kinderen, kunnen in de loop van de jaren verdwijnen. In Nederland lijdt ongeveer [xx] procent van de kinderen en [xx] procent van de volwassenen aan een voedselallergie.

    Hoe uit een voedselallergie zich?
    Typisch voor een voedselallergie zijn onder meer: reacties in de mond en keel, en op de huid. Dit kan jeuk, zwelling of huiduitslag veroorzaken. Ook maag-darmklachten zoals misselijkheid, braken of diarree kunnen voorkomen. Sommige mensen hebben ook last van ademhalingsproblemen zoals hoesten, heesheid of piepende ademhaling. Sterke, zogenaamde anafylactische reacties met een daling van de bloeddruk en bewustzijnsverlies zijn ook mogelijk.

    Triggers van voedselallergieën
    Veel voorkomende triggers voor voedselallergieën zijn noten en peulvruchten (bijvoorbeeld pinda’s, walnoten, hazelnoten), kippeneieren, koemelk, soja, tarwe, pit- en steenvruchten, selderij, wortels, vis, zeevruchten en vlees.
    Een voedselallergie kan ook voorkomen als kruisallergie. Mensen met een pollenallergie reageren bijvoorbeeld ook allergisch op bepaalde voedingsmiddelen, omdat de eiwitten in de betreffende voedingsmiddelen vergelijkbaar zijn met die in bepaald stuifmeel. In de meeste gevallen zijn berkenpollen de oorzaak; kruisallergieën voor appels, selderij, noten of wortels kunnen het gevolg zijn.

    Hoe is het beloop?
    Hoe een voedselallergie zich op de lange termijn zal ontwikkelen, is moeilijk te voorspellen. Hoe ernstiger de symptomen en reacties bij de allergietest zijn, hoe groter de kans dat de allergie niet meer overgaat. In zeldzame, maar bijzonder ernstige gevallen kan de slokdarm blijvend beschadigd raken door een type 2-ontsteking, wat onder andere het slikken bemoeilijkt. Dit kan een chronische ontsteking van de slokdarm zijn, ook wel eosinofiele oesofagitis genoemd.

    Hoe wordt een voedselallergie herkend en behandeld?
    Diagnose
    Een gesprek met een dermatoloog is de eerste stap op weg naar een diagnose. Huid- en bloedonderzoek kunnen uitwijzen of het immuunsysteem te sterk reageert op bepaalde voedingsmiddelen.
    Priktest
    Tijdens de priktest worden mogelijke allergie-triggers in een druppel-vloeistof op de onderarm aangebracht. De huid wordt licht bekrast, zodat de stoffen in de huid kunnen dringen. Vervolgens wordt gekeken of er roodheid of jeukende striemen optreden.
    Bloedonderzoek
    Bij een bloedonderzoek wordt gecontroleerd of het lichaam bepaalde antistoffen (vooral IgE-antistoffen) tegen voedsel heeft gevormd.
    Provocatietest
    Vaak is ook een provocatietest nodig, waarbij onder medisch toezicht kleine hoeveelheden van het verdachte voedsel worden genuttigd.
    Ook een voedings- en klachtendagboek of een eliminatiedieet (waarbij bepaalde voedingsmiddelen uit het menu worden geschrapt), kunnen nuttig zijn.
    Behandeling
    De ‘therapie’ voor een voedselallergie is het vermijden van de voedingsmiddelen die een allergische reactie geven. Medicijnen voor voedselallergieën worden meestal alleen gebruikt bij ernstige symptomen en voor een korte periode.